απόδημος ελληνισμός

Οι Έλληνες μετανάστες. Εάν ανατρέξουμε στην ιστορία του έθνους μας, θα διαπιστώσουμε ότι οι Έλληνες πάντοτε ταξίδευαν πολύ και σε ολόκληρη την ιστορία τους ένα σημαντικό ποσοστό τους ζούσε έξω και μακριά από τη μητρόπολη. Οι αποικίες που ιδρύθηκαν κατά την αρχαιότητα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και τη Μαύρη θάλασσα αποτέλεσαν την πρώτη μορφή της ελληνικής διασποράς. Αργότερα, για ποικίλους ιστορικούς λόγους, σημειώθηκαν αρκετά κύματα πληθυσμιακών μετακινήσεων και έτσι οι Έλληνες ήταν πάντα διασκορπισμένοι σε σχετικά μεγάλη γεωγραφική έκταση. Το μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα από τη νεότερη Ελλάδα άρχισε τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αι. για να φτάσει στο αποκορύφωμά του τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αι. και να παρουσιάσει δραματική ύφεση αργότερα. Οι περισσότεροι μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τη νότια Αφρική, τη Γερμανία κ.α. Το 1993 ξεκίνησε μια διαδικασία οργάνωσης των αποδήμων Ελλήνων και μιας στενότερης μόνιμης σχέσης ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και τα εκατομμύρια των Ελλήνων που ζουν σε ολόκληρο τον κόσμο. Με το προεδρικό διάταγμα 196/1995, περί της συγκρότησης και λειτουργίας του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού, δημιουργήθηκε ένα σώμα στο οποίο εκπροσωπούνται όλες οι οργανώσεις των αποδήμων Ελλήνων. Το συμβούλιο είναι συμβουλευτικό σώμα του ελληνικού κράτους για όλα τα θέματα που σχετίζονται με τη διασπορά και έδρα του είναι η Θεσσαλονίκη. Ο αριθμός τωναντιπροσώπων εξαρτάται από τον αριθμό των αποδήμων που ζουν σε κάθε χώρα (βλ. σχετικό πίνακα). Όπου οι Έλληνες υπερβαίνουν τις 10.000, αλλά είναι λιγότεροι από 100.000, στέλνουν δύο εκπροσώπους. Σε περιπτώσεις κοινοτήτων με 100.000 έως 300.000 μέλη, οι εκπρόσωποι είναι οκτώ. Εάν o αριθμός κυμαίνεται ανάμεσα στις 300.000 και το 1.000.000, οι εκπρόσωποι φτάνουν τους 32. Σε χώρες όπου οι Έλληνες είναι λιγότεροι από 10.000, o γενικός γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού επιλέγει οργανώσεις από ολόκληρο τον κόσμο που έχουν πλούσια δραστηριότητα. Κάθε τέτοια οργάνωση στέλνει έναν εκπρόσωπο. Εκτός από το Συμβούλιο, που σχηματίζεται με τον παραπάνω τρόπο, προβλέπονται και τέσσερα περιφερειακά συμβούλια, που καλύπτουν την Αμερική, την Ευρώπη, την Ωκεανία και την Ασία καιΑφρική. Το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού συνέρχεται τακτικά μία φορά τον χρόνο. Το προεδρικό διάταγμα προβλέπει και τη συγκρότηση Κοινοβουλίου του Ελληνισμού (Παγκόσμια Συνέλευση του Ελληνισμού). Αυτό αποτελείται από μέλη που προέρχονται από τρεις βασικές πηγές. Σημαντικό ποσοστό εκλέγεται ή διορίζεται μέσω των κοινοτήτων και άλλων οργανώσεων της διασποράς. Άλλα μέλη επιλέγονται από τη βουλή της Ελλάδας και την αντίστοιχη της Κύπρου. Μια τρίτη κατηγορία αποτελείται από προσωπικότητες με σημαντικό έργο στο πολιτιστικό, επιστημονικό, επαγγελματικό, επιχειρηματικό ή άλλα πεδία. To κοινοβούλιο συνέρχεται κάθε δύο χρόνια και οι εργασίες του συντελούνται και στην ολομέλεια και σε ειδικές επιτροπές, που ασχολούνται με συγκεκριμένα θέματα. Κύριος σκοπός του Κοινοβουλίου του Ελληνισμού είναι η μελέτη και η προετοιμασία προτάσεων και ψηφισμάτων ή συμπερασμάτων για θέματα που σχετίζονται με τη διασπορά και με τρόπους διατήρησης των δεσμών της με τη μητρόπολη. Η πρώτη συνέλευση έγινε στη Θεσσαλονίκη τον Νοέμβριο του 1995. Εικόνα από τις εργασίες του Α’ Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού στη Θεσσαλονίκη (1995). Έλληνες εργάτες ορυχείων στην πολιτεία της Νεβάδα των ΗΠΑ, το 1916 (φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»). Έλληνας πλανόδιος μανάβης σε δρόμο της Νέας Υόρκης, στις αρχές του περασμένου αιώνα (φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»).